Landcommanderij Alden Biesen

Alden Biesen wil haar unieke site ontsluiten en haar infrastructuur en expertise inzetten om bij te dragen tot de ontwikkeling van een internationaal cultureel en erfgoedlandschap. Ze wil dit bereiken door het aanbieden van een cultuurhistorisch kader en een hoogstaande dienstverlening waarbij de bevolking (lokaal, regionaal, nationaal, Europees) kan participeren aan een divers en kwalitatief aanbod van culturele, toeristische, educatieve en erfgoedactiviteiten met een sterk Europees karakter. De landcommanderij Alden Biesen kreeg in 2011 meer dan 200.000 bezoekers over de vloer.

 

Expertisecentrum voor Europese netwerken en projecten

 Ook in 2011 voerde Alden Biesen promotie en deed begeleiding voor de Europese dimensie in het Vlaams onderwijs en de volwasseneneducatie. Deze promotie- en ondersteuningsrol werd inhoudelijk gevoed door de talrijke Europese projecten waaraan Alden Biesen deelnam, hetzij als coördinator, hetzij als partner. Ruim 500 personen namen deel aan Europese projecten in de Landcommanderij.

Alden Biesen is actief lid van de ACCR, het European Network of Cultural Centres in Historic Monuments met 43 leden in 15 verschillende landen. De historische sites in dit netwerk dragen bij tot de bescherming van de identiteit van hun site en dienen als uitvalsbasis voor een cultureel project. De projecten binnen dit netwerk dragen bij tot de Europese missie van Alden Biesen. Guy Tilkin, de coördinator Europese werking in Alden Biesen, werd in januari 2011 verkozen tot Internationaal Voorzitter van dit netwerk. Een eerste algemene vergadering en projectenbeurs vond in februari 2011 plaats in Alden Biesen. In november 2011 werd er in Luxemburg een tweede algemene vergadering gehouden. Meer info op http://www.accr-europe.org

De Landcommanderij is coördinator van GINCO, Grundtvig International Network of Course Organisers. Dit is een consortium van 21 partners uit 14 landen dat in drie jaren tijd een groot Europees netwerk van internationale cursusorganisatoren in de formele en non-formele volwasseneneducatie wil uitbouwen. In 2011, spitste de werking zich toe op ‘Validation of Learning Outcomes’. Ze sloot af met een grote conferentie in Thessaloníki in Griekenland van 7–11 december 2011. Meer info op www.ginconet.eu

AQUEDUCT (Aquiring Key Competences Through Heritage Education). Alden Biesen is eveneens coördinator van een Internationaal Comeniusproject voor het uitwerken van didactisch materiaal voor de lerarenopleiding voor het verwerven van sleutelcompetenties in erfgoededucatie. Het consortium heeft 9 partners uit 6 landen. Erfgoededucatie handelt meestal over erfgoed maar Aqueduct wil leren via erfgoed. www.the-aqueduct.eu In 2011 verscheen het Aqueducthandboek in 6 talen en werd het project afgerond met een grote conferentie in Bologna in oktober 2011.
VILMA & VIP. Alden Biesen is partner in verschillende Europese projecten over het meten en valideren van resultaten van informeel en non-formeel leren. Deze projecten werden gecoördineerd door de universiteit van Kassel (DE) en BUPNET uit Göttingen (DE). Als afsluiter van het Grundvigproject VIP organiseerde Alden Biesen in oktober 2011 in samenwerking met BUPNET een internationale VIP-cursus in de Landcommanderij over Valideren van Informeel leren in Europese Projecten. VILMA (Validation of Informal Learning in Mobility Activities) werd verder ontwikkeld.
ECHOE (Education for Heritage and Outdoor Education) is een Grundtvigproject gecoördineerd door de ‘Centre of Professional Training in Culture’ in Bucharest. In dit project worden de mogelijkheden en didactische opportuniteiten van de combinatie ‘erfgoed- en openlucht educatie’ nagegaan. Begin april 2011 vond in Alden Biesen de tweede internationale vergadering van het project Echoe plaats.
Europaklassen. November 2011 betekende de start van een nieuwe reeks Europaklassen na hun tijdelijke stopzetting wegens de verbouwingswerken. Vier secundaire scholen uit vier landen van de Europese Unie verbleven één week in de Landcommanderij om samen te werken rond een gemeenschappelijk Europees programma.
Seminaries en studiedagen. Alden Biesen heeft een contract met het departement Onderwijs voor het promoten van de ‘Europese dimensie’ in het (volwassenen)onderwijs in Vlaanderen. In het kader hiervan vonden er in het najaar twee contactseminaries plaats over internationalisering, project- monitoring en zelfevaluatie.

 

Alden Biesen Vertelkasteel

Internationaal Vertelfestival (14-22 maart 2011). Na 205 voorstellingen blikt Alden Biesen tevreden terug op een zeer geslaagde festivaleditie: meer dan 14.000 luisteraars vonden hun weg naar de Landcommanderij voor verhalen in 8 talen. Zowel tijdens het week- als weekendprogramma waren er een 40-tal professionele vertellers aanwezig uit 9 verschillende landen.
Verhalen in het park (8 oktober 2011). De geslaagde mix van verhalen in het groen gevolgd door een stevige hap, blijven de vaste ingrediënten voor dit buitengebeuren. De weergoden werkten echter niet mee. Daarom viel de keuze op het laatste ogenblik op het indoorscenario. Maar de griezel- en spookverhalen, het thema van de editie 2011, konden nergens beter tot hun recht komen dan in een echt kasteel.
FEST. Alden Biesen is een lid van het bestuur van FEST: de European Federation for Story Telling. Dit is een Europees netwerk van organisaties die de vertelkunst en -cultuur in Europa wil bevorderen. De 2011-editie van FEST vond plaats in juni in Toledo. Zestig vertellers en organisatoren uit zestien verschillende Europese landen kwamen samen om ervaringen uit te wisselen en mogelijkheden voor samenwerking te onderzoeken. SHEHERAZADE. Een Europees project rond vertellen- 1001 Stories for Adult Learning. In juli kwam de goedkeuring van dit nieuwe Grundvig Multilateraal Europese Project. In Sheherazade willen we nagaan hoe we vertellen en vertelkunst kunnen inzetten als leerinstrument in de volwasseneneducatie.
Vlaanderen vertelt. Alden Biesen is trekker van het Vlaams netwerk voor vertelkunst en schreef in het kader van deze werking een scenario uit voor een grote Vlaamse website “Vlaanderen Vertelt”. Op deze website zullen de vertelkunst en alle gerelateerde sectoren een stek vinden. 


Geïntegreerde multidisciplinaire cultuurhistorische projecten

Tentoonstellingen

De drie exposities kregen ruim 6000 bezoekers over de vloer.

Alden Biesen brandt! (5 maart tot en met 3 april 2011). Op 8 maart 2011 was het 40 jaar geleden dat de brand het kasteel in de as legde. Deze ingrijpende gebeurtenis in de geschiedenis van de Landcommanderij illustreerden we met een tentoonstelling. Foto’s, films en voorwerpen uit die periode brachten die dag terug tot leven.
Het gebeuren startte met een academische zitting en werd gevolgd door een opendeurweekend, met meer dan tweeduizend geïnteresseerden.

New Times, New Heroes (8 juli tot en met 28 augustus 2011). Samen met Z33 – provinciale instelling voor actuele kunst in Hasselt – maakte Alden Biesen de tentoonstelling New Times, New Heroes. De ontwerpen van acht jonge Limburgse designers waren exclusief in de Landcommanderij te bewonderen.

Panta Rhei. Het verborgen leven van de dingen (14 oktober tot en met 4 december 2011). Voor het tweede jaar op rij kende de samenwerking tussen het Bonnefantenmuseum van Maastricht en de landcommanderij Alden Biesen een groot succes. De expositie bestond uit sculpturen en installaties van veertien internationale kunstenaars uit de collectie hedendaagse kunst van het Maastrichtse museum.

Historische werking

  • Historische diners: De historisch-culinaire liefhebbers konden ook in 2011 kennis maken met de wereld van de achttiende-eeuwse kasteelkeuken, tijdens vier avonden voor meer dan 450 liefhebbers.
  • Samenwerking met andere Duitse Ordevestigingen: er werd een samenwerking opgezet tussen steden en gemeenten waar de Duitse Orde een commanderij had. De bedoeling is vooral een toeristisch netwerk te ontwikkelen waarbij zowel de geschiedenis als de huidige toeristische elementen centraal staan. In 2011 hadden enkele voorbereidende vergaderingen plaats.

De toeristische ontsluiting van de site vertaalt zich in tal van activiteiten. We denken aan

De zomerse aperitiefwandelingen gecombineerd met een bezoek aan het kasteel.

Een kastelenweekend om dit landschap te ontdekken, konden kastelenliefhebbers inschrijven voor een eenmalig all-in kastelenweekend waarbij ze uitzonderlijk logeerden in de Landcommanderij.

Kennismaking met een rijk patrimonium aan hoogstamboomgaarden, met tientallen oude appel- en perensoorten.

Rondleidingen gidsen AB: rondleidingen in 4 talen door één van de professionele gidsen van Alden Biesen (een driehonderdtal groepen op het domein). 

Muziek

Dag Oude Muziek. Het thema 2011 “A la table Liègeoise”, focuste op muziek én gastronomie uit de eigen streek: het Land van Luik.

Twee orgelconcerten werden uitgevoerd op het Van Peteghemorgel. Nieuw dit jaar was een clash tussen sax en orgel. Het Telos Ensemble ging de confrontatie aan met de metalen pijpen van het eeuwenoude orgel.

Zomeropera:

  • Opera: Puccini schreef met Manon Lescaut een schitterende opera die 16.000 bezoekers konden beleven op de overdekte binnenkoer van het kasteel.
  • Voor de jongsten was er de op maat geschreven Amo Amas Amai- opera, een bewerking van Cosi fan Tutte van W.A. Mozart.

 

De site

Vier bouwwerven gingen in 2011 van start, waarvan er 3 zijn afgerond: oranjerie, foyer en gelijkvloers kasteel. Men startte in 2011 ook met het optrekken van een nieuwe logistieke schuur.

  • In het kasteel werden de multifunctionele zalen en ruimten geschilderd, de vloeren hersteld, opgeschuurd en geolied. Een verduisteringssysteem en een aangepaste verlichting lieten de tentoonstellingen nog meer tot hun recht komen.
  • Oranjerie: verbouwen vergaderzaal, keuken, berging, toiletten (andersvaliden) en toog.
  • Foyer: verbouwen inkomhal, vestiaire, toiletten en keuken.

HPG-plan. Het Agentschap voor Natuur en Bos nam initiatief om het duurzaam beheer van het domein Alden Biesen voor de komende jaren in een beheerplan te gieten. Een stuurgroep met vertegenwoordigers van alle betrokken administraties, de Landcommanderij Alden Biesen, de stad Bilzen, de Nationale Boomgaardenstichting en het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren begeleidden deze studie. Een achttal vergaderingen werden eraan besteed. Het beheerplan past in de principes van het Harmonisch Park- en Groenbeheer. Belangrijk element is de participatie van de omwonenden.
Engelse tuin. De muur in de Engelse tuin werd vrijgemaakt van alle begroeiing, gevaarlijke takken werden verwijderd en grasdallen bij de beide ingangen geplaatst.
Slotgracht. Het doel is helder water verkrijgen door beheersvisserij. Na de beheersvisserij en het verwijderen van de vissen, werden de onderwaterplanten en drijfbladplanten aangebracht.